Ook Nuenen maakt (uiteraard) deel uit van fotoboek over Handelse Processie
“Het was vroeger gewoon een heel gevaarlijke tocht. Over zandwegen en op veel plaatsen waar er risico was dat je werd overvallen door rondtrekkende struikrovers. En het waren maar heel kleine groepjes die samen op bedevaart gingen om te bidden tot Maria. Tegenwoordig is dit allemaal wel anders. Maar sinds 1690 lopen de mensen dus al van Valkenswaard naar Handel.”
Door Willem-Jan Schampers
Aan het woord is Hans de Kinderen, President van het Broederschap der Handelse Processie. Hij vertelt over het fotoboek ‘Naar dat doel in de verte… Handel’, dat onlangs is verschenen. Fotograaf Paul van der Meer schoot duizenden foto’s van de bedevaartstocht naar het Noord-Brabantse plaatsje Handel. “Een lichamelijke, maar ook sociale, emotionele en wellicht ook spirituele ervaring. Dit heeft Paul ook zo ervaren. Hij bekeek het geheel eerst als toeschouwer, maar gaandeweg werd hij ook deelnemer. Niet alleen de lange stoet, maar ook de kleine menselijke dingen tijdens de processie heeft hij schitterend vastgelegd.”
Paul hoort het bijna verlegen aan. Hij is inmiddels bekend om zijn – overwegend – zwartwit foto’s, die in een aantal boeken en veel andere uitingen (onder meer op sociale media) zijn te zien. “Noem het maar ‘te bewonderen’”, oordeelt Hans. “Anno 2024 natuurlijk heel anders dan ruim drie eeuwen geleden, maar Paul heeft het gevoel van saamhorigheid – in alle facetten – perfect weergegeven. Twee dagen uit en thuis, met gebed, samenzang, stilte en in harmonie. Gevangen in 138 foto’s.”
Vriendschap
En Hans geeft nog wat geschiedenisles. “De huidige route is door de jaren heen wel wat veranderd. Vóór 1900 liepen de pelgrims via Geldrop naar Handel. Pas later werd de route langzaam die nu ook nog steeds wordt gelopen: via Stratum, Tongelre, Nuenen, Lieshout en Gemert. Alleen wegwerkzaamheden zorgen soms voor aanpassingen. En het is niet alleen meer het geloof dat een rol speelt. De redenen om mee naar Handel te lopen, zijn velerlei. Ook vriendschap en de uitdaging.”
Paul heeft zich wel enigszins verdiept in de historie van de Handelse Processie. Hij liep al langer met het idee rond om een fotoboek te maken over de tocht van Valkenswaard naar Handel. “Vroeger smeekten de mensen Maria om hen te vrijwaren van allerlei ziekten en ander onheil. Dat hoeft gelukkig niet meer. Maar nog steeds hebben de deelnemers hun eigen persoonlijke beweegredenen om mee te lopen. Dat is mooi om te zien en te horen en heb ik geprobeerd vast te leggen in mijn foto’s.”
In alle vroegte
In het boek reis je als het ware mee met de pakweg 1.500 pelgrims die op zaterdagmorgen in alle vroegte op weg gaan naar Handel. De lange stoet, de huifkarren, de paarden, de belletjes, de muzikanten, de samenzang, de vaandels, de Mariakapel, de kaarsjes in de kerk, de rust, het enthousiasme van de mensen langs de kant, het park in Nuenen, de blaren, het welverdiende pilsje en de bewondering en het respect. Paul liep en fietste in 2022 en 2023 mee en werd één met de processie.
“Het was echt bijzonder. Want als deelnemer loop je in de stoet mee, maar ik mocht ook achter de coulissen kijken. Met de broedermeesters, met de lotingsavond. Tijdens de tocht, met lunches. Ik heb zelfs met de pastoor aan tafel gezeten. Haha! Dus voor mij was dat heel uniek. Want je ziet zoveel dingen en dan denk je: ‘Oh, dat heb je als gewone deelnemer niet in de gaten eigenlijk’. Wat er allemaal speelt en wat er moet gebeuren om alles in goede banen te leiden.”
Tijdsbeelden
Hans: “Het zijn tijdsbeelden, die aangeven hoe zeer ‘Handel’ is verweven met Valkenswaard, maar ook met de dorpen waar we doorheen lopen. En niet alleen bij ouderen, maar ook bij veel jonge mensen.” Een speciale werkgroep heeft alle foto’s – zo’n tweeduizend – bekeken en geselecteerd. “Wat er zeker in moest? De vlag, de intentietrommel, de spiritualiteit en het park in Handel. Vervolgens zijn de teksten erbij geschreven.”
De werkgroep is – samen met Paul – vorig jaar oktober begonnen en vorige week werd het boek gepresenteerd. Dit weekend is het te koop in Handel.
FOTO:
Paul van der Meer